عروسکهای تک فریم (تئاتر)

  • عنوان: مربوط به عروسکهای تک فریم (تئاتر)
  • پایان نامه کارشناسی
  • رشته: هنر

مقدمه

آنچه محققان کنونی برآنند که برای شناخت دقیق هنرها و هر پدیده کهنسال و ریشه دار دیگری باید درباره منشاء پیدایش آن سیر و سفر کرد و سپس به تجزیه و تحلیل آنها پرداخت و از پس این تجزیه و تحلیل به اجزاء و عناصر و تعاریف مربوط به آنها دست پیدا کرد از آنجا که تمامی هنرها در آغاز حدوث، بخش جدایی ناپذیر از زندگی انسانی بوده اند. هیچ گاه نمی توان جریان ابتدایی آن را مستقل از شئون مختلف زندگی وی بررسی کرد. براساس اکتشافات علوم اجتماعی می توان گفت که شعر، نقاشی، موسیقی، رقص، پیکرنگاری و پیکرتراشی و دیگر فعالیت هایی که امروزه مدلولِ لفظ هنر هستند، از نخستین جلوه های حیات انسانی به شمار می روند. «فیلسوفان و هنر شناسان از دیدگاه های گوناگون در این خصوص اظهار نظر کرده اند و براساس استنتاج و رای و باور شخصی خود آراء گوناگونی صادر نموده اند.

اما عمدتاً در این باورند که هنر از «فطرت بشر» تراوش یافته است و مانند خوراک و تولید مثل، ضرورت طبیعی زندگی انسان به حساب می آیند. درباره منشا هنرها هشت نظریه اساسی وجود دارد که به اختصار چنین است:

  1. شیلر / اسپنسر: هنر ناشی از غریزه بازی است.
  2. مارشال: هنر برای جلب نظر دیگران و تزئین پدید آمده است
  3. بالاوین: هنرها از شور خودنمایی زاده شده است.
  4. لمانک خلد: هنرها از امتزاج شور بازی و شور خودنمایی زاده شده است.
  5. الکساندر: هنرها معلول تلطیف غریزه حیوانی سازنده هستند.
  6. فروید: هنرها از عقدهای جنسی سرچشمه می گیرند.
  7. مک دوگال: هنرها از تلطیف محرکات فطری مختلف تحقق می یابند.
  8. هیدن: هنرها در آغاز برای رفع حوائج زندگی عملی ضرورت یافته اند.

چنانچه یاد شده به جز نظریه هشتم، تمام نظریات مبتنی بر اصالت غریزه به عنوان منشاء اصلی پیدایش هنر هستند که می توان آنها را به صورت ذیل مورد بررسی قرار داد:

  1. هنر ناشی از «غریزه بازی» است.
  2. هنر زاده «غریزه تناسلی» است.
  3. هنر محصول «غریزه تزئین» است.

از اینرو در یک نگاه دقیقتر: گروهی معتقدند هنر آفرینی نوعی بازی است و بازی عملی غریزی است این نظریه خود به چهار شکل مختلف خود را نشان می دهد:

  1. هنر آفرینی نوعی بازی است اما نتیجه آن احساس آزادی و سبکباری است. (شیلر)
  2. هنرآفیرنی نوعی بازی است که منجر به احساس لذت بی شائبه می گردد. (اسپنسر)
  3. هنرآفرینی نوعی بازی است اما با خودفریبی جذاب ملازمت دارد. (لانگه)
  4. هنرآفرینی نوعی بازی و وسیله کسب قدرت و تسلط بر مقتضیات فرهنگی است (گروس)

از آن لحظه که انسان به ماوراء تجسم خیال و جاده خیال اندیشه کرد و از حیرت تمام تا سحر باور و پرستش آن جادوی خیال قرن ها و هزاره ها به حیاتش جانی و اندیشه ای دیگر داد؛ نقاب، پرده، شاخ و برگ و هزار و یک مراسم و شکل و شمایل به نشان از همه چیز به دست خویش بساخت و آیین نمایش و نمایش به هم آمیخت و جادوی نقاب و دست افراز به جسم بی جان آن بخشید کسی که «عروسک» می خوانی اش.

عروسک و تاریخچه آن

آنچه از روایت برمی آید، جادوی عروسک در زندگی بشر نخستین تا به امروز حضوری نمادین دارد. از سرخپوستان آمریکا گرفتند تا تمدن های ابتدایی در آفریقا شدن دور و سرزمین پهناور خودمان ایران، همگی در مراسم گوناگون از این عناصر جادویی بهره جسته اند. آنچه در بابت پرستشگری انسان در آغاز خلقت در توسل به اشیا و ابزار نمایش صورتکها و نقاب و عروسکها و پست های نمادینی مصنوعش برجای مانده است همه و همه ما را به باور این تاریخ نگاری می رساند که نگره جادوی عروسک از آغاز با رویکرد مذهبی آن عجین بوده است. هر نقاب و صورتک، هر عروسک بی جان و در دست و اندام انسان، نشانه ای از قدرت و جادو طبیعت بوده است و از آن هنگام که انسان براساس غریزه رو به جمعیت نهاده است پرستشگری برخاسته از نیازهای مذهبی اش به مراسم دسته جمعی بدل شده است پس از گذر سالیان به آیین و مراسم های نمایشی بدل گردیده است. آیین های جمعی که توسط نقاب ها، صورتکها و نشانه های عروسکی صورت می گرفته اند همگی برخاسته از باورهایی بوده اند که در دوران نخستین زندگی اجتماعی بشر اگرچه به شکل آیین های مذهبی تغییر شکل داده اند اما هیچگاه از اصول جادو مدارانه خود دور نشده اند هنوز که هنوز است مراسم گوناگون در پیشرفته من کشورهای جهان و در سرزمین خودمان ایران گاه به شکل تفریح و ؟؟؟ هرگاه به عنوان احترام به سنت ها و در هنر، چین و دیگر سرزمین های باستانی نیز دیده می شود که در آنجا مراسم مذکور به عنوان باورهای اجتماعی در تقابل با نیازهای انسان از طبیعت و ماورالطبیعه است. امروزه این استفاده و نگاه جادویی به عوسک در زیربنای نمایش های عروسکی به صورت اصولی پذیرفته شده و به شکل قراردادی درآمده است. به طوریکه استفاده های نمادین و جادویی که از نقاب و صورتک و عروسک شده است کاملاً قابل بررسی و مطالعه است. امروزه برگزاری مراسم برای فرق عادت معجزه و غلبه برخواست طبیعت ما نیایشگری و عبادت مذهبی با استفاده از جادوی نهفته در عروسک و ابزار نمایش عروسکی تبدیل به نوعی از آیین های نمایشی گشته اند که در استفاده های موضوعی نمایشگران در سراسر دنیا مورد توجه و عنایت فراوان قرار می گیرند. نیاز به ساختن عروسک، و نمایش زندگی و حوادث آن از طریق عروسک بسیار قدیمی است. برخی مبداء پیدایش عروسک و هنر عروسکی را ماسک می دانند. بشر اولیه بیست هزار سال پیش، جمجمه سر گاو را در بین پاهایش قرار می داد و سوراخ کردن آن به وسیله سنگ چخماخ و عبور دادن تسمه از آن، آندالولمایی می کرد و حرکت می داد. ماسک حالت جادویی و مقدس داشت. این انسان اولیه، در رقصها و مراسم پرستش، با پوشیدن ماسک مسائل آب و هوا، پزشکی و مسائل خانوادگی را مشکل گشا بود و می خواست روح یکی از اجدادش را بازی کند، ماسک را به صورت می گذاشت. اولین بار که یک رقصنده به همراه ماسک موقعیتی را برای سایر افراد قبیله خود نشان داد، در واقع کار تئاتر را آغاز کرده بود و ماسک آغاز کار تئاتر عروسکی بود. قرنها بعد ماسک تکامل یافت، به دست و جلوی بدن تغییر جا داد و با کمک نخ به حرکت درآمد و به عروسک تبدیل شد. در میان سرخپوستان که ماسکهای کنده کاری شده زیبا و معضل دار ابداع می کردند، ماسکی پیدا شده است که مانند عروسکهای نخی است. یعنی در قسمت سر به شکل ماست است و بدن آن مانند عروسک است و کسی که آن را به صورت می گذاشته، با دستهایش از زیر اجزای بدن او را حرکت می داده است. در مراسم دیگری از سرخپوستان، دو عروسک نخی زن، با سنگ آسیاب، گندم آرد می کنند. محققان معتقدند که نظریه تبدیل ماسک به عروسک نخی و پیدایش عروسک، نظریه ای منطقی است. هنر عروسکی در مراسم مذهبی شکل گرفته و ضمیمه قدرت راهبان و جادوگران و مبلغان مذهبی بوده است و از همان ابتدای پیدایش به عنوان نوعی وسیله ارتباطی برای ارائه افکار به کار گرفته شده است. در هندوستان که سابقه طولانی در هنر عروسکی دارد معتقد بودند عروسکها موجودات کوچک مقدسی هستند که به زمین فرستاده شده اند تا موجبات تفریح و سرگرمی آدمیان را فراهم آورند. در ادبیات قدیم کشورهای مختلف، به وجود عروسک و نمایشهای عروسکی اشاره شده است. مثلاً در یونان هُردوت در قرن پنجم قبل از میلاد به وجود عروسکهایی که به وسیله نخ حرکت داده، می شدند، اشاره کرده است. هرون، ریاضیدان و فیلسوف علوم طبیعی، به مراسم با نمایشی اشاره می کند که در آن عروسکهایی با مکانیزم اتوماتیک حرکت می کردند (مثل عروسکها یا مجسمه هایی که به وسیله حرکت آب به طور اتوماتیک حرکت می کردند.) در ادبیات کلاسیک نیز اشاره ها، تشبیهات و تمثیلات زیادی در مورد عروسک و عروسک گردان وجود دارد. گزنفون، ارسطو، افلاطون، هوراس، که گلی اهل یونان بوده اند، و بسیاری دیگر به وجود عروسک و عروسک گردان اشاره کرده اند. در ادبیات ایران نیز نظامی گنجوی (اقبالنامه و هفت پیکر قرن 6 هجری) خاقانی (دیوان خاقانی قرن 6ه.ق) نظامی (مخزن الاسرار و خسرو و شیرین، قرن 6ه.ق) عطار نیشابوری (اسرارنامه و اشترنامه، قرن 7-6ه.ق) خیام (رباعیات خیام قرن 6-5ه.ق) عصار تبریزی (مثنوی مهر و مشتری قرن 8 ه.ق) و اسدی طوسی (گرشاسبنامه، قرن 5ه.ق) اشارات و تمثیلاتی در مورد عروسک و عروسک گردان دارند. در قرن سوم بعد از میلاد به طور مستند به نام عروسک گردان برمی خوریم که او را نئوروپاستوس NEUROPASTOS می نامیدند. معنی تئوروپاستوس، کِشنده زه و نخ است. هنر عروسکی تا قرن هجدهم مراحل مختلفی را طی کرده و فراز و نشیبهای زیاد داشته است تا از کوچه و خیابان به سالن تئاتر آورده شده و سرانجام در بیشتر کشورهای اروپا رایج شده است. جالب توجه این است که در هر یک از این کشورها شخصیتی عروسکی بنا به رسوم و آداب آن کشور به وجود آمده که به آنها عروسکهای سنتی می گویند. مثل عروسک پانچ در انگلستان، پولیضیل در ایتالیا، گینیول فرانسه، آرلماند و در آلمان. رکاسپارک در چک و اسلواکی، قَرَه گز در ترکیه و مبارک در ایوان، تپروشکا در روسیه، کاسپر در اطریش، هانس جاگلی در سویس، وی تزلاسلو در مجارستان، اسپلاچه در رومانی، پهلوان کچل در ازبکستان و پروس کا در هندوستان و سمار اندونزی.

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

متن کامل را می توانید دانلود نمائید. چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه) ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.

مشکلات خود را در whatsApp یا Viber با ما به اشتراک بگذارید. برای پاسخگویی سریعتر و بررسی شکایات و انتقادات سیستم پاسخگویی انلاین لحظه ای راه اندازی کرده ایم. شاید بتوانیم، با تیمی قدرتمند به سوی پیشرفت در تجارت الکترونیک گام برداریم. لازم به ذکر است، شما می توانید تمام پیشنهادات، درخواست ها و سفارشات خود را برای ما ارسال کنید. 09382490907. پاسخگوی 24 ساعته شما

خرید فایل

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.