الف) تعریف نظری: افرادی که دارای جد یا اجداد مشترک می باشند و در نتیجه از اجداد مشترک خود ژنهای یکسانی دریافت کرده اند، خویشاوند نامیده می شوند. درجه خویشاوندی دو فرد با نسبت ژنهای مشترک آنها بستگی دارد. افرادی که یک دوم ژنهایشان مشترک است، خویشاوند درجه یک، افرادی که یک چهارم ژنهایشان مشترک است، خویشاوند درجه دو و افرادی که یک هشتم ژنهایشان مشترک است؛ خویشاوند درجه سه نامیده می شود. افرادی که یک شانزدهم و یک سی و دوم ژنهایشان مشترک است، به ترتیب خویشاوند درجه چهار و پنج محسوب می شوند.
ب) تعریف عملی: منظور ازدواج خویشاوندی والدین زوج نا بارور و ازدواج خویشاوندی خود زوجین می باشد که حداکثر تا ضریب خویشاوندی 512/1 خویشاوند فرض شده و بعد از آن غیر خویشاوند تلقی می شود. در این مورد به گفته های افراد فوق اکتفا می شود.
در بعضی از موارد ازدواجهای فامیلی- مانند ازدواج دختر عمو و پسر عمو، دخترخاله و پسرخاله، دختر دایی و پسر عمه ممکن است مشکلاتی از جهت تولید نسل به وجود آید. مثلاً: فرزندانشان بیمار و یا ضعیف و یا ناقص شوند. این مساله، ثابت شده است و جای انکار آن نیست.