مسوولیت قراردادی پزشک در برابر بیمار

دسته: دکترا

فرمت فایل: doc

حجم فایل: 400 کیلوبایت

تعداد صفحات فایل: 361

رساله دکتری رشته حقوق خصوصی (Ph.D) با عنوان مسوولیت قراردادی پزشک در برابر بیمار

*قابل ذکر است این رساله مربوط به آقای سیاوش شجاع‌پوریان از اهواز میباشد و با اجازه ایشان در سایت قرار گرفته است.

چکیده

تعهداتی که پزشک در درمان بیمار دارد، اعم از این که با رضایت بیمار یا بدون رضایت او شروع به درمان او نماید، یکسان است و میزان خسارت قابل جبران نیز در هر دو صورت، بطور مقطوع در قانون مجازات اسلامی تعیین شده است، لذا تعیین نهائی قرار‌دادی یا قهری بودن مسؤولیت پزشک مشکل است. تأکید قانونگذار بر ضرورت حصول رضایت بیمار در مشروعیت اعمال پزشکی و پیش بینی شرط برائت، نظریه قرار‌دادی بودن مسؤولیت پزشک را تقویت می‌نماید و تعهدات قانونی و حرفه‌ای پزشک به عنوان تعهدات قانونی مترتب بر قرار‌داد بحساب می‌آیند.

رابطه پزشک و بیمار، قرار‌داد خصوصی موضوع ماده 10 قانون مدنی است و با در نظر گرفتن طبیعت خاص خود تابع شرائط عمومی صحت قرار‌داد‌ها است. پزشک به موجب قرار‌داد مذکور متعهد به درمان بیمار می‌گردد و در راه رسیدن به شفای بیمار، با رعایت موازین فنی و علمی و نظامات دولتی و آگاه نمودن بیمار از آثار و نتایج معالجه تلاش می‌نماید. بدست نیامدن نتیجه مطلوب، فی نفسه دلالتی بر نقض قرار‌داد و تحقق مسؤولیت پزشک ندارد و باید تقصیر پزشک ثابت گردد (مسؤولیت مبتنی بر تقصیر).

قانونگذار بنا به مصالحی، صرف ورود خسارت به بیمار را اماره تقصیر ومسؤولیت پزشک قرار‌داد (ماده 319 قانون مجازات اسلامی) و پزشک برای رهائی از مسؤولیت باید عدم تقصیر خود و به طریق اولویت قطع رابطه سببیت را ثابت نماید. برای تعدیل مسؤولیت مفروض پزشک درماده 322 همان قانون، اجازه داده شده است که پزشک قبل از شروع به درمان از بیمار تحصیل برائت نماید. شرط برائت باعث معافیت پزشک از مسؤولیت ناشی از تقصیر خود نمی‌گردد و فقط اماره تقصیر وفرض مسؤولیتی را که از ماده 319 استنباط گردید تا حد «مسؤولیت مبتنی بر تقصیر» تقلیل می‌دهد.

بدین ترتیب نه مسؤولیت پزشک مسوولتی مطلق و بدون تقصیر است و نه شرط برائت رافع تقصیرات پزشک در درمان است.

کلمات کلیدی:

تعهد و مسولیت

حقوق بیمار

رابطه سببیت و تمیز سبب

مسوولیت قراردادی پزشک

مسؤولیت مبتنی بر تقصیر

مسوولیت پزشک در برابر بیمار

مقدمه

پزشکی در بین مشاغل و حرفه‌‌های انسانی، جایگاه خاصی داشته است و با هاله‌ای از احترام و تقدیر که زمانی به تقدیس نیز می‌رسید، بر‌خوردار بوده است. زیرا این حرفه با جسم بشری و برای کم کردن درد و بیماری آن ارتباط دارد. پزشک تنها انسانی است که با اراده خود به وی اجازه می‌دهیم که با گران‌ترین شی وجودی ما یعنی؛ سلامتی بدنی و روحی ما تماس داشته باشد. به همین دلیل عجیب نیست که حرفه پزشکی ارتباط زیادی با دین داشته باشد و همسان علم خدا‌شناسی باشد. در زمانهای قدیم به پزشک کاهن گفته می‌شد و بیمار بهبودی خود را در کنیسه جستجو می‌کرد که کاهن افسونگر با خواندن ورد و جادو تلاش می‌کرد تا خشم خدایان را که علت بیماری می‌دانستند فرو نشاند. در نتیجه همین قداست و راز آلودگی حرفه پزشکی، رابطه پزشک و بیمار رابطه‌ای برابر نبوده است؛ پزشک اراده‌ای مقتدرانه و آمرانه داشت و مسؤولیت جایی نداشت و بیمار تسلیم محض و اطاعت کور کورانه.

با این همه، ‌فاصله بین پزشک و بیمار، سابقاً کمتر بوده است و حتی تا نیمه قرن نوزدهم، بیمار همان اندازه از بیماری خود می‌دانست که پزشک بدان آگاهی داشت؛ پزشک از طریق بعضی دارو‌های ساده تلاش می‌کرد تا از شدت برخی از بیمار‌یها مثل سرفه کردن و دل پیچه بکاهد، ولی در بیشتر حالات قادر به جلوگیری از پیشرفت طبیعی بیماری نبوده است. بیمار‌یهای ساده خود‌بخود به سبب قدرت جسمی بشر برای پیروزی بر آن بهبودی می‌یافت و بیمار‌یهای خطر‌ناک بیمار را از پا‌ در می‌آورد، بدون اینکه پزشک بتواند کمکی به بیمار نماید.

امورزه از افسونگری و غیبگوئی، در عمل چیزی برای پزشکان باقی نمانده است. در مقابل، علم پزشکی به دستاورد‌های عظیمی رسیده است، به گونه‌ای که می‌توان گفت ظرف سی سال اخیر معادل سی قرن گذشته پیشرفت نموده است؛ امکانات و تجهیزات پیچیده و دارو‌ها و ترکیبات شیمیائی، علم پزشکی را تبدیل به معجزه نموده است. به گونه‌ای که شاید بتوان گفت در آن امر محالی وجود ندارد. بسیاری از بیمار‌یهای لاعلاج سابق، مثل طاعون و وبا و بیمار‌یهای قلب و مغز و سرطان که روز‌گاری نسل بشر را کشتار می‌نمود با استفاده از دستاور‌د‌های علمی جدید پزشکی به راحتی درمان می‌گردد.

با این همه حرفه پزشکی هرگز خالی از خطا نبوده و نیست و بسیاری از روشهای درمانی و دارو‌های تولیدی که مورد استفاده پزشکان قرار می‌گیرد موجب افزایش تهدید سلامتی جسمی بیماران گردیده است و پیشرفت علوم پزشکی هم قربانیانی بجا می‌گذارد. مداخلات غیر درمانی، مثل عملهای سقط جنین غیر درمانی، جراحی‌های زیبائی، ساختن اعضای مصنوعی بدن و عملیات باروری پزشکی و آزمایشگاهی و تجربیات انسانی هم به حوزه فعالیت علوم پزشکی رخنه نموده است.

فهرست مطالب

چکیده 8

مقدمه 9

1- تبیین موضوع 9

2- سؤالات اصلی تحقیق 12

3- فرضیه‌های تحقیق 12

4-ضرورت و هدف تحقیق 13

5- پیشینه تحقیق 14

6- روش تحقیق 14

7- تقسیمات 15

فصل اول: کلیات 16

گفتار اول: نظریه مسؤولیت قهری 34

گفتار دوم: نظریه مسؤولیت قراردادی 38

مبحث سوم: انتخاب و جمع میان مسؤولیت قراردادی و قهری پزشک 47

فصل دوم: قرارداد پزشکی 52

ب: اعلام اراده 59

1- رضایت مکتوب 59

ج: توافق دو اراده 62

1- اراده بیمار 62

1- عقد اجاره اشخاص 95

2- قرارداد کار و یا قرارداد مقاطعه کاری 98

گفتار دوم: خصوصیات قرارداد پزشکی 105

الف: شخصی بودن 105

ب: لازم بودن نسبت به پزشک 106

ج: مستمر بودن 106

د: معاوضی بودن 107

هـ: عهدی بودن 108

و: رضایی بودن 108

ز: مرتبط بودن با نظم عمومی 108

ح: انسانی بودن 109

فصل سوم: تعهدات قراردادی پزشک 110

گفتار اول- قاعده کلی: تعهد به وسیله 112

گفتار دوم- استثنائات قاعده: حالات تعهد به نتیجه 117

الف: انتقال خون 117

ب: اعضای مصنوعی 119

ج: آزمایشات پزشکی 121

د: جراحی زیبایی 123

هـ: بیهوشی 127

و: تضمین سلامتی بیمار 130

گفتار سوم: تحلیل تعهد پزشک در قانون مجازات اسلامی 133

مبحث دوم: تعهد به ادامه درمان 136

گفتار اول: تبیین تعهد به ادامه درمان 136

گفتار دوم: اسباب معافیت از تعهد 139

الف: اقاله 139

ب: قوه قاهره 140

ج: دعوت از پزشک دیگر 140

د: عدم توانایی و تخصص 141

هـ: عدم اجرای تعهدات از سوی بیمار 142

و: با اطلاع بیمار و اطمینان از امکان درمان توسط پزشک دیگر 142

مبحث سوم: داشتن مهارت و رعایت موازین فنی و علمی و نظامات دولتی 143

گفتار اول: داشتن مهارت و قابلیت علمی 143

گفتاردوم: رعایت موازین علمی و فنی 148

گفتار سوم: رعایت نظامات دولتی 155

الف: عدم تحمیل مخارج غیرضروری به بیماران 156

ب: رعایت تعرفه‌‌های خدمات درمانی 156

ج: عدم دریافت مبلغی زائد بر وجوه دریافتی موسسات درمانی 157

هـ: درج مشخصات و طرز استعمال دارو در نسخه 158

مبحث چهارم: تعهد به آگاه نمودن بیمار 160

گفتار اول: رضایت آگاهانه 161

گفتار دوم: آگاه سازی در مراحل مختلف درمان 167

الف: آگاه نمودن به تشخیص بیماری 167

ب: آگاه نمودن به معالجه 169

ج: آگاه نمودن به مسائل بعداز معالجه 172

گفتار سوم: محدوده تعهد بر آگاه سازی 174

الف: معیار آگاه سازی 174

1 - معیار جامعه متخصصین «معیار طبابت حرفه‌ای» 174

2- معیار فرد معقول 175

3: معیار فردی یا معیار بیمار مدار 175

ب: درجات آگاه سازی 178

1- شرایط ایجاد حالت اورژانس 187

الف: وجود سر 194

ب: شخصیت مرتکب 194

ج: افشای سر 195

گفتار دوم: مواردی که افشای سر جایز است 196

و: حالت انتخاب پزشک توسط بیمارستان دولتی 218

گفتار دوم: عدم اجرای تعهد (خطای پزشکی) 220

الف: لزوم تقصیر پزشک 220

ب: مسؤولیت پزشک در حقوق موضوعه ایران 231

ج: مفهوم و علل خطای پزشکی 241

د: معیار خطای پزشکی 243

1- معیار شخصی 244

2- معیار نوعی 245

2-1- رعایت برخی از شرائط داخلی 246

2-2- رعایت شرائط خارجی (زمان و مکان) 248

هـ: درجه خطای پزشکی 252

مبحث دوم: ورود خسارت 258

گفتار اول: اقسام خسارت 259

ب: خسارت معنوی 266

گفتار دوم: شرایط خسارت قابل مطالبه 269

الف: مسلم بودن خسارت 269

ب: مستقیم بودن خسارت 276

ج: جبران نشدن خسارت 277

د: قابل پیش‌بینی بودن خسارت 283

مبحث سوم: رابطه سببیت 285

گفتار اول: مفهوم رابطه سببیت و تمیز سبب در تعدد اسباب 286

الف: مفهوم رابطه سببیت 286

1- نظریه برابری اسباب و شرایط 291

2- نظریه سبب مقدم در تاثیر 291

3- نظریه سبب متعارف 293

گفتار دوم: تأثیر اسباب خارجی بر مسؤولیت پزشک 294

الف: قوه قاهره 294

ب: تقصیر زیان دیده ( بیمار ) 299

مبحث چهارم: شرط عدم مسؤولیت قرار‌دادی (شرط برائت) 319

نظریات مطرح شده در دو گفتار مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد: 319

گفتار اول: نظریه شرط عدم مسؤولیت (معافیت از تقصیر) 320

گفتار دوم: نظریه شرط عدم مسؤولیت (جابجائی بار دلیل) 324

نتایج 334

پیشنهادها 339

فهرست منابع 344

1- منابع فارسی 344

2- منابع عربی 353

الف - کتابهای عربی فقهی 353

ب - کتابهای عربی حقوقی 355

منابع انگلیسی 357

Physician’s contractual responsibity toward patient 359

Abstract 359

Siavash Shojaporyan 359

قیمت فایل فقط 499,000

برچسب

• رساله دکتری رشته حقوق خصوصی (Ph.D) با عنوان مسوولیت قراردادی پزشک در برابر بیمار
• تعهد و مسولیت
• حقوق بیمار
• رابطه سببیت و تمیز سبب
• مسوولیت قراردادی پزشک
• مسؤولیت مبتنی بر تقصیر
• مسوولیت پزشک در برابر بیمار
• دانلود رساله دکتری رشته حقوق خصوصی (PhD) با عنوان مسوولیت قراردادی پزشک در برابر بیمار
• خرید رساله دکتری رشته حقوق خصوصی
• انجام رساله دکتری رشته حقوق خصوص

پرداخت قیمت و دریافت فایل